24.01.2015

BALKAN MÜFTÜLERİ İLE EDİRNE’DE İL MÜFTÜLERİ TOPLANTISI

30. İl Müftüleri İstişare Toplantısı 13 – 16 Ocak tarihinde Edirne’de yapıldı. Toplantıya Diyanet İşleri Başkanı Sayın Prof. Dr. Mehmet GÖRMEZ, Başkan Yardımcıları, Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanı, Başkan Vekili, Genel Müdürler, T.Diyanet Vakfı Yöneticileri, Bazı Daire Başkanları ve Balkan Ülkeleri Diyanet İşleri Başkanları ile 81 İl Müftüsü katıldı. Bu toplantıyla, Diyanet İşleri Başkanımız ve Başkanlık yöneticileri, 81 İl Müftüsü ile Balkan Ülkeleri Müftüleri ilk defa bir araya gelmiş oldu. Bizlere bu fırsatı sunan Diyanet İşleri Başkanımız Muhterem Prof. Dr. Mehmet GÖRMEZ hocamıza ve Başkanlığımızın yöneticilerine şükranlarımızı arz ederiz.
Serhat Şehri Edirne 1361 yılında Murat Hüdavendigar zamanında Osmanlı topraklarına katılmış ve İstanbul fethedilene kadar 92 yıl Osmanlı Devletinin Başşehri olmuş tarihi bir şehrimizdir. Edirne’de 15 Selâtin Cami, çok sayıda tarihi eser, 50 den fazla Mimar Sinan’ın eseri ve “Ustalık Eserim” dediği muazzam Selimiye Camii bulunmaktadır. 1700 lü yıllarda dünyanın sayılı büyük şehirlerinden biri olan Edirne’nin o tarihte nüfusu 350.000 idi. Edirne, Osmanlı İmparatorluğunun parlak dönemlerinde padişahların uğradığı, Osmanlı mimarisinin ulaştığı zirveyi gösteren bir şehirdir. Bu açıdan Edirne, Bursa ve İstanbul’un kardeşi gibidir. Edirne’nin gezilecek, görülecek çok eseri bulunmaktadır.
13 Ocak Salı günü saat 10.00 da İstişare Toplantımız, İstiklal Marşımızın okunuşu ile başladı. Selimiye Camii Baş İmam-Hatibi Süleyman DEMİRAY’ ın okuduğu Kur’an-ı Kerimi bütün salondakiler büyük bir coşku ile dinledi. Edirne İl Müftüsü Emrullah ÜZÜM’ ün “Edirne’ye Hoş Geldiniz” diyerek açılış konuşması ile devam etti.
Diyanet İşleri Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Hasan Kamil YILMAZ hocamız tarihi duygular ve şiirlerle özenerek hazırlanmış, hepimizi tarihin derinliklerine götüren coşkulu, süper bir konuşma yaptı. Edirne Valisi Sayın Dursun Ali ŞAHİN de Edirne’nin tarihi ve mimari eserleri ile ilgili kısa bir bilgi vererek, samimi, içten güzel bir konuşma ile bizlere “hoş geldiniz” dediler.
Diyanet İşleri Başkanı Sayın Prof. Dr. Mehmet GÖRMEZ hocamız ise, her zamanki gibi gündem oluşturan ve gündeme damgasını vuran, her yönüyle mükemmel konuşması büyük bir şevkle ve heyecanla dinlendi ve zaman zaman büyük coşkuyla alkışlandı. Muhterem Başkanımızın bu tarihi konuşmasını, Diyanet İşleri Başkanlığının, www.diyanet.gov.tr. adresinden, temin edilip dikkatlice okunmasını herkese ve özellikle bütün Din Gönüllüsü kardeşlerime tavsiye ediyorum. Hocamız konuşmasında “Son yıllarda İslam âleminde on iki milyon insan çeşitli sebeplerle öldürüldü. Geçen hafta da Fransa’da on iki kişi katledildi. On iki milyon insanın öldürülmesine ses çıkarmayanların, on iki insan için dünyayı ayağa kaldırmasını ibretle izliyoruz” .“ Medeniyet ve Demokrasi götürüyoruz denilen yerlere maalesef vahşet, ölüm ve zülüm götürüldü.” “ Müslümanların birbirlerine karşı cihat ilan etmeleri kabul edilemez. En büyük cihat, zulme, cahilliğe ve fitne-fesada karşı yapılan cihattır.” sözleri gündeme damgasını vurdu.
Diyanet İşleri Başkanı Sayın Prof. Dr. Mehmet GÖRMEZ hocamız, 2015 Yılı Kutlu Doğum Haftası konusunun “Hz. Peygamber (sav), Birlikte Yaşama Ahlakı ve Birlikte Yaşama Hukuku” olarak belirlendiğini bizlere duyurdu.
Öğle namazı ve yemeğinden sonra “Balkan Ülkeleri Diyanet İşleri Başkanları” nın konuşmalarını büyük bir zevkle, duygu ve heyecanla dinledik. Her birinin konuşması gerçekten dinlenmeğe değerdi. Bu konuşmalardan bazı bölümleri özet halinde sizinle paylaşmak istiyorum.
İlk konuşmayı Bulgaristan Müslümanları Baş Müftüsü Mustafa Hacı ALIŞ yaptı. Konuşmasında sık sık “Türkiyemiz” diyerek sözlerini sürdürmesi Türkiye’ye olan sevgi, aşk ve muhabbetlerini ne de güzel ifade ediyordu. Bütün salonu duygulandıran şu cümlesi unutulacak cinsten değildi. Osmanlılardan sonra Balkanlardaki Müslümanlar yetim kaldı. “Komünizm döneminde bizim köyde yaşlı bir amca (Şükrü Amca) vardı. Biz ona “Hacı” diyorduk. Şükrü amca hacca filan gitmiş değildi. Ona hacı deyişimizin sebebi, o Türkiye sınırına yakın bir yerde askerlik yapmış ve dürbün ile Selimiye Camiinin minarelerini görmüştü. Dürbün ile Selimiye Camiini görmüş diye işte ona hacı diyorduk. Şimdi Türkiye’mizin İl Müftüleri ve Balkan Ülkeleri Müftüleri Diyanet İşleri Başkanlığımızla hep beraber Selimiye Camiinin yanı başında Edirne’de toplantı yapıyoruz ve biz buna çok şükrediyoruz.” Türkiye’yi çok iyi biliyor ve çok güzel Türkçe konuşuyordu.
Daha sonra kürsüye Kosova İslam Birliği Başkanı Naim TERNAVA geldi. “Balkanlarda İslamiyeti ilk kabul eden yer Kosova’dır. Bizler o gün bu gün İslami yaşıyoruz. Osmanlılar bizim topraklardan çekildikten sonra bu son yüzyılda çok büyük sıkıntılar çektik baskı ve zulümler gördük. Türkiye’nin ve Diyanet İşleri Başkanlığının bizlere yaptığı yardımları asla unutmayız. Osmanlılar zamanında 400 camimiz vardı, 218 camimizi Sırplar savaşta yakıp yıktılar. Sizlerin yardımları ile 218 camimizi yeniden yaptık ve şu anda tam 800 adet camimiz, beş İmam-Hatip Okulumuz ve bir tane de İslam Enstitümüz vardır. Antalya Müftülüğü Kardeş Şehir olarak bir Cami yaptırdı, Bayrampaşa Müftülüğü iki milyon Euro yardım yapmıştır. Çanakkale de Şehitliği gezerken görmekteyiz ki bu şehitlikte bizim Balkan coğrafyasından katılanların sayısı 18.000 i aşmaktadır. Biz beraber olursak ortak sorunlarımızın üstesinden geliriz. Kosova’da şuanda hiçbir engel olmadan hür bir şekilde İslami faaliyetlerimizi yapmaktayız. Kosova hükümetinden hiçbir maddi destek ve yardım görmüyor ve almıyoruz. Son olarak da şu sözü salona damgasını vurdu. “Kosova ne kadar bizimse o kadar da Kosova sizindir.” Kosova Müftüsü Naim TERNAVA da konuşmasını Türkçe olarak yaptı.
Daha sonra Makedonya İslam Dini Birliği Başkanı Süleyman REDCEPİ konuşmasını yaptı. Tercüman aracılığı ile yaptığı konuşmasında Birliğin Makedonya’daki faaliyetlerini dile getirdiler.
Karadağ İslam Meşihatı Başkanı Rifat FEZJİÇ yaptığı Türkçe konuşmasında tüm salonu coşkuya ve duygulara boğdu. O coşkulu konuşmasından birkaç satır başlığı şöyledir: “Osmanlı Balkanlarda 500- 600 yıl hüküm sürdü, hala her millet kendi dilini konuşuyor, Osmanlıca konuşan millet yoktur. Fransa 50 – 60 yıl Afrika’da kaldı, kaldığı yerlerdeki bütün milletler, devletler Fransızca konuşuyorlar. Kim kimi sömürdü, kim soykırım yaptı, kim demokrasi götürdü, kim hürriyet götürdü? Bu misal kimin soy kırım yaptığının, kimin sömürgeci olduğunun en güzel örneğidir. Sizler Türkiye’de ne kadar güçlü olursanız bizlerde Balkanlarda o kadar güçlü oluruz. Sizin ekonomik gücünüz ne kadar güçlü ise sizin sesiniz burada ne kadar güçlü çıkarsa bizler de Balkanlarda o kadar güçlü ve o kadar rahat oluyoruz. Şu anda Türkiye’nin dünyada çok güzel bir pozisyonu ve yeri vardır. Bu bizi mutlu ediyor, bize gurur veriyor. Ben küçük bir devletten ve azınlıkta olduğumuz bir ülkeden geliyorum. Bu güzide topluluğu, bütün İl Müftülerini Karadağ’a davet ediyorum. Sizleri Karadağ’ da görmek ve sizi orda ağırlamak isterim. Müftü Bey, Duygu dolu, salonu heyecanlandıran ve büyük alkış alan bir konuşma yaptı.
Romanya Müslümanları Müftüsü Murat YUSUF da konuşmasını Türkçe yaptı ve kısaca şöyle konuştu. Evladı Fatihan diyarından sizlere kucak dolusu selam getiriyorum. Romanya da Müslümanlık derken Sarı Saltuk akla gelir. Romanya nüfusunun % 3 ü Müslüman’dır. Biz Türkiye ile aynı takvimi kullanıyor ve aynı anda Bayram yapıyoruz. Türkiye’ye dini her konuda uyumaktayız.
Moldova İslam Birliği Başkanı Sergiu SOCHİRCA’ın konuşmasını Murat YUSUF Türkçeye tercüme etti. Savaş yıllarında büyüklerimiz biz şöyle dediler.”Ülkenizi Ruslara asla teslim etmeyiniz. Sizi Dininizden ve dilinizden ederler. Teslim etmek zorunda kalırsanız Türklere teslim ediniz. Onlar Dilinizi de muhafaza eder dilinizi de. Moldova da 15000 Müslüman yaşamaktadır. Moldova 300 sene Osmanlı hâkimiyetine kaldı, maalesef bugün Osmanlı eserlerinden hiçbir eser kalmamış, hepsi yıkılmıştır. Polislerin gözetiminde toplu ibadet yapmak zorunda kaldık. Çok sıkıntılı yıllar geçirdik. 2011 yılında İslam Dini resmi din olarak kabul edildi.
Batı Trakya / Gümülcine Müftüsü İbrahim ŞERİF güzel Türkçesiyle bizlere, bizden biri olarak hitap etti. Edirne’den kuş uçumu 4 km. uzaklıktayız. Ama kalben biz sizinle çok yakınız. Balkan savaşlarından sonra biz sınırın dışında siz sınırın içinde Anavatan’ da kaldınız. Gümülcine de 132 Kur’an Kursunda 3200 öğrenci okumaktadır. 300 Camimiz bulunmaktadır. Sizler Türkiye’de Osmanlıca dersini tartışırken 1970 yılına kadar bizde Osmanlıca gazete çıkartıldı. Halkımızın % 70-80 i Kur’an-ı Kerimin aslını okuyabilmektedir. Halkımızın % 78 i Osmanlıcayı hem yazabilmekte hem de okumaktadır. Bu güne kadar Gayri Müslimlerle evlilik olmadı. Bizle hala Osmanlıdan kaldığımız gibiyiz. Sözlerini şöyle bitirdi. “Bizler, Allah’tan sonra Türkiye’ye, size güvenmekteyiz”.
İskeçe Müftüsü Ahmet METE ise konuşmasına şöyle başladı. “Benden önce konuşanlar Balkanların Aslanlarıdır. Onlardan sonra konuşmak çok zordur. İki şeyin kıymetini iyi biliniz. Birincisi kendi vatanınızda, kendi devletinizde ve kendi ay yıldızlı bayrağınızın altında yaşamanın kıymetini iyi biliniz. İkincisi Diyanet İşleri Başkanlığı gibi bir teşkilatın mensubu olduğunuz ve de böyle bir Diyanet İşleri Başkanınız olduğu için şükrediniz.”. “Avrupa’nın Müslümanlara ikiyüzlü davranmasına şaşırmayınız. Avrupa ikiyüzlü değildir. Avrupa’nın yüzü yoktur, Avrupa yüzsüzdür. Türkiye deki her İl, Balkanlara bir cami yapsın. Bir İl’e bir cami yapmak kolaydır. Bir Cami bizim için çok önemlidir. Biz sizden kitap istiyoruz. Dini kitaplara çok ihtiyacımız vardır. Sizinle beraber burada olduğum için çok mutluyum. Bizde Müslümanlık Türklük ile eşittir. Bizde Müslüman Türkler denilir. Türk eşittir Müslüman’dır bizde. Sözlerini bir anekdot ile bitirdi: “Bizde yaşlı bir kadın doktora gider. Doktor ona yunanca hastalığını sorar, o Türkçe cevap verir. Doktor, “ neden Yunanca öğrenmedin bu kadar kalacağınızı mı beklemiyordunuz” der. Yaşlı kadın doktora,”Hayır sizin bu kadar çok kalabileceğinizi düşünmedik” diye cevap verir.
Arnavutluk İslam Topluluğu Başkanı Ali Zaimi, Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından Balkanların en büyük camisi olacak olan Namazgâh Camii Arnavutluk/ Tiran’da yapılacaktır. Yakında temeli atılacak olan bu cami için teşekkürlerini bildirdi.
Hava muhalefeti dolaysıyla ilk günkü oturuma yetişemeyen Bosna-Hersek Reisü’l-Uleması Hüseyin Efendi KAVAZOVİÇ konuşmasını Çarşamba günü öğleden sonraki oturumda yaptı. Sırpların on beş yıl önce Bosna’ya karşı başlattığı savaşta 100 binden fazla insan hayatını kaybetti. Dünyada en çok göç eden millet biz Bosnalılardır. Tam üç kıtada yaşıyoruz. Dünyanın değişik ülkelerinden yaşayan Bosnalıların sayısı Bosna-Hersek’ de yaşayanlardan daha fazladır. Savaşta 600 den fazla Camimiz yıkıldı. Saldırının amacı bellidir. Müslüman olduğumuz ve Müslüman kalmak istediğimizden dolayı bu durumlar başımıza geldi. Bosnalıların % 69 u evinden barkından toprağından kovulmuştur. Tarihi Mostar Şehri medrese, cami ve köprüsü ile meşhur bu şehri yakıp yıktılar, Müslümanları şehirden uzaklaştırdılar, İslami eserleri de yakıp yıktılar. Biz hala yıkılan camileri onarmakla uğraşıyoruz. 500 den fazla Camimizi onardık, onarılacak 100 camimiz kaldı. Bosna çok zor günler geçirdi ve geçiriyor. Ben T.C vatandaşı kardeşlerime bu zamana kadar bize yaptıklarınızdan dolayı şükranlarımı sunuyorum. Kardeşçe yaşamamız için dua ediyorum. Balkanları Türkiye yönlendiriyor. Bize her konuda maddi ve manevi yardımda bulundunuz, bulunuyorsunuz. Bizler Rumeli bölgesinde yaşayan kardeşleriniziz. İsimlerimizi, kimliklerimizi kaybetmiştik, şimdi bunları toparlıyoruz. Bizim üzerimizde Avrupa’da soykırım işlenmiştir. Biz bunun misillemesini yapmıyoruz. Osmanlı onların bir kilisesine dahi dokunmamıştır, bugün biz de dokunmuyoruz. Onların yaptığını biz yapmadık, yapmayız.”
30. İl Müftüleri İstişare Toplantısı, 5 Çalıştay konusunu 10 Grup Çalışması ile değerlendirdi ve Raporlar hazırlandı. Bu raporlar Genel Kurulda sunuldu ve kurulda görüşüldü. Türkiye Diyanet Vakfı Şube Yapılanmaları ve Öğrenci Yurtları ile Vakfın Hizmetlerini Genel Müdür İsmail PALAKOĞLU anlattılar.
Toplantımız Genel Değerlendirme ve Kapanış bölümü Diyanet İşleri Başkanı Sayın Prof. Dr. Mehmet GÖRMEZ hocamızın İl Müftüleri Sonuç Bildirgesini okumasıyla sona erdi.
İlklerin yaşandığı Edirne İl Müftüleri İstişare Toplantısı, yine bir ilk ile son buldu. 16 Ocak Cuma günü bütün İl Müftüleri İrşat Programı’na katıldı. Diyanet İşleri Başkanımız Selimiye Camiinde, Başkanlıktan gelen hocalarımız ve 81 İl Müftüsü de, Trakya’da bulunan, Edirne, Tekirdağ ve Kırklareli Merkez Camileri ve bunların ilçelerindeki merkezi Camilerde Vaaz ü Nasihat yaptı. Bu fakir de Tekirdağ/ Saray İlçesi Yeni Camide vaaz ü nasihatte bulundu. Rabbim tesirini halk eylesin.
İrşat Görevi yaptığımız Camilerden önce İstanbul’a sonra da görev yerlerimize salimen döndük.
Kemalettin AKSOY
Bayburt İl Müftüsü