TARİH ŞEHRİ MARDİN İL MÜFTÜLERİNİ AĞIRLADI

29. İl Müftüleri İstişare Toplantısı 1-5 Haziran 2014 tarihinde Mardin’de yapıldı. Toplantıya başta Diyanet İşleri Başkanı Sayın Prof. Dr. Mehmet GÖRMEZ, Başkan Yardımcıları Prof. Dr. M. Emin ÖZAFŞAR, Prof. Dr. H.Kamil YILMAZ, Dr. Ekrem KELEŞ ile Mushafları İnceleme ve Kıraat Kurulu Başkanı, İnsan Kaynakları, Yönetim Hizmetleri, Eğitim Hizmetleri, Din Hizmetleri, Hac ve Umre Hizmetleri, Denetim ve Rehberlik, Dini Yayınlar Genel Müdürleri, Daire Başkanları, 81 İl Müftüsü ve Türkiye Diyanet Vakfı Genel Müdürü ve Genel Müdür Yardımcıları katıldılar.

Toplantı Pazar günü saat 17.00 de İstiklal Marşı ve Kur’an-ı Kerim okuyuşu ile başladı. Mardin İl Müftüsü D.Ali COŞKUN’un açılış ve hoş geldiniz konuşması, Diyanet İşleri Başkan Yardımcısı Prof. Dr. H.Kamil YILMAZ’ın toplantı hakkındaki bilgilendirici konuşması, Mardin Valisi Dr. Ahmet CENGİZ’in konuşmaları, Mardin Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet TÜRK’ün konuşmaları sonrasında Diyanet İşleri Başkanımız sayın Prof. Dr. Mehmet GÖRMEZ hocamızın her zamanki gibi gündeme oturan konuşması ile devam etti. Açılış programının son konuşmasını Başbakan Yardımcısı Sayın Prof. Dr. Emrullah İŞLER Bey yaptılar. Protokol konuşmalarının ardından açılış programı sona ermiş oldu.

Dinlerin buluştuğu, taşların konuştuğu şehir Mardin. Yüzyıllardır tarihi zenginliği, dilleri, dinleri, ırkları ve kültürleri ile dünyaya hoşgörünün huzur pırıltılarını yayan ve farklı medeniyetleri bağrında harmanlayan bu güzel şehir sahip olduğu doğal, tarihi çevre ve bölgesel değerlerine sahiptir. Mardin öyle bir şehir ki, Müslüman, Hıristiyan, Yahudi, Süryani, Yakubi, Keldani, Nesturi ve Yezidi gibi farklı dinler; başta Türkler olmak üzere Arap, Kürt, Ermeni, Çeçen gibi daha birçok farklı etnik kökenli insanlar barış kardeşlik ve toplumsal uzlaşma ile bir arada yaşadığı şehirdir Mardin. Bir nevi açık hava müzesidir Mardin.

Şehrin kuruluşu M.Ö.4500-3500 yıllarında Mezopotamya’da yaşayan Subariler zamanına kadar uzanır. M.Ö. 2500 yıllarında Akad-Sümer Devleti, 2200-1925 yıllarında Babil Devleti, daha sonra Midiller 500 yıl hüküm sürmüş, M.Ö.1367 yılında Asur’lar, M.Ö. 1200 Sami soyundan Aramiler gelip yerleşmeğe başlamışlar. M.Ö. 800’lerde Urartular, M.S. 250 de Roma İmparatoru Büyük İskender Anadolu’yu ele geçirmiştir. 7.yy’da Arapların bölgeye gelmesiyle İslamiyet bölgeye yayılmaya başlamıştır. 12.yy başlarında Selçuklu ve Artukoğulları hâkimiyeti ile Türkmenler yörede etkin hale gelmiştir. Sonra Akkoyunlu ve Safevi hâkimiyeti izlemiş, son olarak da Yavuz Sultan Selim 1517 de Mardin ve yöresini Osmanlı yönetimine bağlamıştır.

Osmanlılar döneminde Diyar-i Bekr eyaletine bağlı bir sancak merkezi olan Mardin ilinin bilinen adı Marida’dır. Süryani dilinde şehrin adı Marde iken, Arap ve Türkler tarafından Mardin adı verilmiştir.

Mardin de görülmeğe değer çok sayıda tarihi eserler mevcuttur. Mardin Müzesi, Dara Antik Kenti, Mardin Kalesi, Ulu Cami-Minaresi ve Hamamı, Zinciriye (İsabey) Medresesi, Hatuniye Medresesi, Kasımiye Medresesi, Şehidiye Camii ve Minaresi, Deyrülzafaran Manastırı, Kiliseleri, Mardin Çarşıları ve Geleneksel Mardin Evleri. Ayrıca Yöresel Yemekleri, Yöresel Giysileri,Telkari Gümüş işlemeleri ve Mardin Damla Sakızlı, Kakuleli ve Mirra Kahvesi çok meşhurdur…

02.Pazartesi günü saat 9.00 da başlayan ilk oturumda, Strateji Geliştirme Dairesi Başkanı Sayın Dr. Gazi Erdem Bey, “Türkiye’de Dini Hayat Araştırma Raporu”nu sundular. TUİK e yaptırılan bu anket, Türkiye’de yapılan en geniş katılımlı rapor olma özelliğine sahiptir. 37.600 hanede yapılmış ve % 60 cevap vermiş, 21.632 kişi ankete cevap vererek katılmıştır. Altı bölümden oluşan anketin başlıkları; 1- Dini Aidet, 2-İnanç,3- İbadet, 4- Dini Bilgi, 5- Hayat ve Din, 6- Dindarlık konularınıdır. Bu rapor, 15 Mayıs -20 Eylül 2013 tarihleri arasında 12 bölgede ve 81 İl’in bütününde yapılmıştır. Bu rapor en kısa zamanda basına ve kamuoyu ile paylaşılacaktır. Raporda dikkat çeken bazı sonuçlar şöyledir:

Türkiye’de % 99.2 İslamiyet’i benimsiyor, % 99 ailem İslam Dinine mensup diyor. % 77.5 Hanefi, %11 Şafii mezhebine mensup. % 99.7 Allah’ın birliğine inanıyor, % 96.5 Kur’an’da anlatılanların hepsine inanıyor, % 97.7 Vahye inanıyor, %96.2 Ahirete iman ve hesap, cennet, cehennem,sırat..a inanıyor. % 42.5 Beş vakit namazı kılıyor, % 17 hiç kılmıyor, % 12 çoğunlukla kılıyor, % 18.5 ara sıra kılıyor. Bunlarda % 65 kadın, % 35 erkek (kadınlar namaza daha devamlı). % 75 Cuma namazı kılıyor, % 57.4 devamlı Cuma kılıyor. % 7.7 hiç Cuma kılmıyor. % 87 Bayram namazı kılıyor, % 26.3 devamlı Teravih Namazı kılıyor, % 16.2 çoğunlukla kılıyor, % 23 teravih namazı kılmıyor. % 83.5 Oruç tutuyor, % 90 sağlığım iyi olursa oruç tutarım, % 6 civarında oruç tutmayan vardır. % 71 Zekâtını veriyor, % 15 Maddi durumum iyi değil. % 6.6 Hacca gitmiş, % 85 hacca gitmek istiyor, % 1 hacca gitmem. % 83 fitresini veriyor, % 69.5 Kurban kesiyor. % 42 Kur’an’ı Arapçasından okuyabiliyor, % 57 Kur’an okumasını bilmiyor. % 34 erkek, % 49 kadınlar Kur’an’ı okuyor. % 92.5 her zaman, her gün Dua ediyor, % 92.5 fala inanmıyor, % 68 dindarım, %19.4 oldukça dindarım, genelde % 87.5 kendisini dindar addediyor..( Geniş bilgi yakında Başkanlığımızca açıklanacaktır).

Pazartesi günü 2.Oturum saat 11.00 de başladı. İl Müftüleri beş ayrı salonda beş Çalıştay çalışması yaptılar. Bu Çalıştaylar şunlardır.

1. Çalıştay: “Cami Hizmetlerine Dair Sorunlar ve Çözüm Önerileri”. Dr. Yaşar YİĞİT ve Selahattin ÇELEBİ Moderatör ve ilgili İl Müftüleri.

2. Çalıştay: “Kur’an Kurslarında Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri”. Moderatör Prof. Dr. Ali ERBAŞ ve Yunus AKKAYA, ilgili İl Müftüleri.

3. Çalıştay: “ Metropol İllerin Sorunları ve Çözüm Önerileri”. Moderatör Osman TIRAŞÇI ve Recep SÖNMEZ, ilgili İl Müftüleri.

4. Çalıştay: “Yerel Dini Oluşumlar ve Toplumsal Etkileri”. Moderatör Dr. Yüksel SALMAN ve Erdal ATALAY, ilgili İl Müftüleri.

5. Çalıştay: “ Başkanlıkça (Merkez-Taşra) Yapılan Organizasyon ve Etkinliklerde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri”. Moderatör Kemal ULUDAĞ; Remzi BİRCAN, ilgili İL Müftüleri.

Bu beş çalıştay, iki oturum yaparak kendilerinin Çalıştay Konularını rapor haline getirdiler. Salı günü iki oturumda grup sözcüleri tarafından “ sorunlar ve çözüm önerileri” genel kurula sunularak bu raporlar genel kurulda görüşülüp üzerinde tartışıldı. Diyanet İşleri Başkanlığımız ileride bu önerileri değerlendirecektir.

29. İl Müftüleri İstişare Toplantısında ilk olarak “ Açık Kürsü” adı altında iki oturumluk bir bölüm açıldı. İlk oturumun Moderatörlüğünü Başkan Yardımcısı Sayın Prof. Dr. M. Emin ÖZAFŞAR’ın yaptığı bu Açık Kürsü’de 16 Müftüsü söz aldı. Benim de söz aldığım 2. Açık Kürsünün Moderatörlüğünü Başkan Yardımcısı Dr. Ekrem KELEŞ hocamız yaptı ve 19 İl Müftüsü söz alarak dilek ve temennilerini genel kurula sundular. Böylece toplam 35 İl Müftüsü söz almış oldu.

03 Salı günü sabah 04.de otobüslerle Kasımiye Medresesine gittik, sabah namazını topluca kıldık. Sabah namazını Diyanet İşleri Başkanımız Sayın Prof. Dr. Mehmet GÖRMEZ hocamız kıldırdı. Müezzinliği Mushafları İnceleme ve Kıraat Kuru Başkanı Sayın Osman ŞAHİN hocamız yaptı. Sanki Medine’de namaz kılıyormuşuz gibi huşulu ve ihlâslı bir namaz kıldık. Allah kabul eylesin. Namazdan sonra mihrabiye’yi Bursa İl Müftüsü Prof. Dr. M. Emin AY hocamız okudu, o yanık sesi ile duygu dolu anlar yaşamamıza vesile oldu. Kasımiye Medresesi hakkında bilgiler aldık, Ulu Cami yi ziyaret ettik, Camisi hakkında bilgi edindik ve tarihi PTT binasında nefis bir sabah kahvaltısı yaptık. Bu tarihi ortamda bu güzel kahvaltıyı Artuklu Üniversitesi Rektörü Sayın Prof. Dr. Serdar Bedii Omay hocamız verdiler. İlgi ve alakalarından dolayı şükranlarımızı arz ederiz. Allah razı olsun.

Mardin’ in 30 km güneydoğusunda bulunan Oğuz köyünde, tarihte Yukarı Mezopotamya ’nın en önemli yerleşim yerlerinden olan Dara Antik Kentini ziyaret ettik. Burası 505 yılında Doğu Roma İmparatorluğunun doğu sınırını Sasanilere karşı korumak için, askeri amaçlı bir garnizon kenti olarak kurulmuştur. Dara antik kentinin çevresi 4 km lik bir surla korunuyordu. Kentin içinde kilise, saray, çarşı, zindan, tophane ve su sarnıcı kalıntıları hala görülebilmektedir. Ayrıca köyün çevresinde Geç Roma Dönemi ne ait mağara evlere de rastlanmaktadır. Buradan da topluca Deyrülzafaran Manastırını ziyaret ettik.

Daha sonraki oturumlarda Türkiye Diyanet Vakfı’nın son altı ayda yaptığı faaliyetleri Başkan Yardımcısı Mustafa TUTKUN Bey sundular. 9.477 Öğrenci okutuyor T.D.Vakfı. Tam yedi kıtada TDV işin başında çalışıyor. Vakfımızın bu faaliyetlerini içeren CD ler ve Kitapçıkları bizlere verdiler. Her Camiden bir Kurban kampanyasına herkesin katılması gerekmektedir. Geçen sene Vakfımız kanalıyla 89.027 adet Vekâlet yoluyla Kurban kestirildi. Yine ilk olarak bu sayının % 46.624 adedi Türkiye’den, % 42.403 adedi yurtdışından alınmıştır.

Son oturumda T.D.Vakfı Genel Müdürü Sayın İsmail PALAKOĞLU, “Yeniden Yapılanma Şubeler el Kitabı” hakkında bilgi verdiler. Vakfımızın 978 adet şubesi bulunmaktadır. Bu Şubelerin Yeniden Yapılanması konusunda hem Genel Müdürümüz hem de Diyanet İşleri Başkanımız Sayın Mehmet GÖRMEZ hocamız tarafından bilgilendirildik.

Her din görevlisinin merakla beklediği ve devamlı olarak telefonla arayıp sorduğu Rotasyon konusu gündem olarak genel kurulumuza gelmedi. Ancak oturum aralarında ve akşam çay sohbetlerinde İnsan Kaynakları Genel Müdürümüz Sayın Osman TIRAŞÇI hocamızdan aldığımız bilgiye göre bu konuda Yönetmelik hazırlanmış ve basımı için Bakanlığa gönderilmiştir. Bu Yönetmelikte Rotasyon kademeli olarak uygulanacaktır. Bu sene 25 sene ve daha fazla aynı yerde görev yapanlara rotasyon uygulanacaktır. Gelecek sene yirmi yıl ve üzeri, daha sonraki sene 15 yıl ve üzeri, öbür sene de on yıl ve üzeri aynı yerde görev yapan İmam-Hatipler rotasyona tabi tutulacaktır. En son ve en güvenilir haber şimdilik budur rotasyon konusunda…

Eşi özel sektörde sigortalı olarak çalışan görevlilerimiz eş durumundan istifade ederek tayinlerini yaptıramıyorlardı. Onlar için bir müjdeli haber, artık bir yıl çalıştıktan sonra onlar da eş durumundan faydalanacak ve tayin yaptırabileceklerdir.

Çarşamba günü öğleden sonra yapılan değerlendirme toplantısının ardından Dini Yayınlar Genel Müdürü Dr. Yüksel SALMAN Beyin okuduğu “İl Müftüleri Sonuç Bildirgesi” nin ardından vedalaşma programı yapıldı ve Mardin İl Müftüleri İstişare Toplantısı sona erdi.

Mardin İl Müftüleri İstişare Toplantısı verimli ve çok faydalı geçmiştir. Her yönüyle mükemmel ve süperdi. Değişik bir coğrafya ve iklim; tarihi mekânlar, süper hizmet, içeriği iyi doldurulmuş bir toplantı ve güler güzlü hizmet ehli. Bu toplantı 2013 Aralık ayında yapılacaktı, kötü hava şartları dolaysıyla iptal edilmiş ve bir ay sonra Ankara’da yapılmıştı. İyi ki iptal edildi ve Mardin toplantısı Haziran ayında yapıldı. Başta Diyanet İşleri Başkanımız ve ekibine, Mardin İl Müftüsü D.Ali COŞKUN ve Müftülük çalışanlarına, otel yöneticisi ve çalışanlarına sonsuz teşekkür eder, emeği geçenlere hürmet ve saygılar sunarım. Allah razı olsun.

Mevla’m bu toplantıyı tüm İslam âlemine ve Diyanet camiasına hayırlı ve mübarek eylesin.

Kemalettin AKSOY

Bayburt İl Müftüsü